Moje zainteresowania naukowe dotyczą molekularnych aspektów patomechanizmu neuropatii nerwu wzrokowego, szczególnie jaskry. W mojej pracy naukowej skupiam się na zagadnieniach okulistyki eksperymentalnej, mechanizmach neurodegeneracji oraz neuroprotekcji i neuroregeneracji komórek zwojowych siatkówki w przebiegu neuropatii jaskrowej. Moim szczególnym obszarem aktywności są eksperymentalne terapie neuroprotekcyjne w jaskrze, w obrębie których jestem autorem terapii komórkowych i genowych testowanych obecnie w modelach doświadczalnych tej choroby. Poza terapiami eksperymentalnymi w jaskrze, w moim dorobku naukowym stworzyłem autorską metodę diagnostyki i klasyfikacji infekcyjnych zapaleń rogówki wykorzystującą przyżyciową mikroskopię konfokalną. Jestem autorem opisu nowego rodzaju połączeń synaptycznych w obrębie nerwu wzrokowego, co stanowi nowatorski wkład w rozumienie budowy i funkcji nerwu wzrokowego. Wraz z zespołem współpracowników opisałem również nową teorię rozwoju jaskry, opartą na dysfunkcji endogennych mechanizmów neuroprotekcyjnych komórek zwojowych siatkówki i w obrębie tego zagadnienia prowadzę obecnie badania nad eksperymentalną terapią genową w jaskrze.
Jako pracownik naukowy Katedry Fizjologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach jestem członkiem zespołu Visual Neuroscience
http://fizjologia.sum.edu.pl/?r=artykul/view&id=100
Granty
- Badania nowych strategii terapeutycznych w dziedzicznych dystrofiach siatkówki w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki POLS; pomysłodawca i koordynator projektu; Nr rejestracyjny: 2020/37/K/NZ4/02761, grant w trakcie realizacji
- Opracowanie nowatorskiej eksperymentalnej terapii genowej w leczeniu jaskry – rola białek wiążących RNA, grant SONATA finansowany z Narodowego Centrum Nauki, kierownik projektu (2018-2021), 2017/26/D/NZ4/00473, CTT-644-1A/80, grant w trakcie realizacji.
- Badanie potencjalnego mechanizmu przewlekłego zapalenia w obrębie przydatków oka wywołanego analogami prostaglandyn bez konserwantów, grant badawczy firmy SANTEN, kierownik projektu (2018-2019), CTT/1202/2017, grant zrealizowany.
- Neuroprotekcja komórek zwojowych siatkówki z wykorzystaniem komórek Schwanna w modelu zwierzęcym jaskry, grant badawczy w ramach pracy statutowej doktoranta, kierownik projektu (2012-2015), grant zrealizowany.
- Tolerancja kropli ocznych zawierających analogi prostaglandyn bez konserwantów, grant badawczy firmy SANTEN, główny wykonawca projektu (2013-2015), grant zrealizowany.
Publikacje naukowe
1. Smędowski A, Leopold A, Stęplewska K. Charakterystyka rakowiaków w materiale Katedry i Zakładu Patomorfologii w Zabrzu SUM w Katowicach. Ann. Acad. Med. Siles. 2009, 63(4): 46-52.
2. Filipek E, Smędowski A, Mikuś K, Fitowska A, Orchel P, Mrukwa-Kominek E. Urazy narządu wzroku u dzieci wymagające zaopatrzenia chirurgicznego-w materiale własnym. Okulistyka 2010, 4: 59-62.
3. Smędowski A, Piotrowska-Gwóźdź A, Mikuś K, Piotrowska A, Fitowska A, Kaczmarek M, Pojda-Wilczek D, Mrukwa-Kominek E. Zastosowanie nanotechnologii w okulistyce. Okulistyka 2011, 4: 113-117.
4. Piotrowska-Seweryn A, Piotrowska-Gwóźdź A, Mikuś K, Smędowski A, Fitowska A, Kaczmarek M, Orchel P, Mrukwa-Kominek E, Pojda-Wilczek D. Pismo lustrzane u dzieci-zaburzenie percepcji wzrokowej, czy element rozwoju widzenia? Okulistyka 2012, 4: 94-98.
5. Wylęgała E, Smędowski A, Wróblewska-Czajka E, Nowińska A, Tarnawska D. Neurotroficzne zapalenie rogówki-etiopatogeneza, diagnostyka I mozliwości terapeutyczne. Magazyn Lekarza Okulisty 2013, 7(6): 272-279.
6. Kokot J, Dobrowolski D, Lyssek-Boroń A, Milka M, Smedowski A, Wójcik Ł, Wowra B, Wylęgała E: New approach to diagnosis and treatment of Acanthamoeba keratitis – systematic review of literature. Klin Oczna, 4/2012, 311-317.
7. Aragona P, Wylegala E, Wroblewska-Czajka E, Smedowski A, Nowinska A, Roszkowska AM, Pisani A, Micali A, Puzzolo D.Clinical, confocal, and morphological investigations on the cornea in human mucopolysaccharidosis IH-S. Cornea. 2014 Jan;33(1):35-42.
8. Smedowski A, Weglarz B, Tarnawska D, Wylegala E: Comparison of three different methods of Intraocular Pressure (IOP) measurements including biomechanical properties of the cornea. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2014 Feb 4;55(2):666-73.
9. Smedowski A, Pietrucha-Dutczak M, Kaarniranta K, Lewin-Kowalik J: A rat experimental model of glaucoma incorporating rapid-onset elevation of intraocular pressure. Sci Rep. 2014 Aug 1;4:5910.
10. Smedowski A, Paterno JJ, Toropainen E, Sinha D, Wylegala E, Kaarniranta K: Excipients of preservative-free latanoprost induced inflammatory response and cytotoxicity in immortalized human HCE-2 corneal epithelial cells. Journal of Biochemical and Pharmacological Research, 2014; 2:175-184.
11. Kaarniranta K, Szalai E, Smedowski A, Hegyi Z, Kivinen N, Viiri J, Wowra B, Dobrowolski D, Módis L Jr, Berta A, Wylegala E, Felszeghy S. A novel proteotoxic stress associated mechanism for macular corneal dystrophy. Histol Histopathol. 2015 Aug;30(8):921-30. doi: 10.14670/HH-11-588. Epub 2015 Jan 19.
12. Smedowski A, Wylegala E, Wojcik L, Tarnawska D. Atypical regressive corneal endothelial cysts in long-term confocal follow-up: a case report. Medicine (Baltimore). 2015 Mar;94(9):e564.
13. Smedowski A, Mikus-Zagorska K, Jakubowska A, Piotrowska-Gwozdz, Piotrowska-Seweryn A, Orchel P, Pojda-Wilczek D. Different Impact of Luminosity on Contrast Vision in Eyes with Transparent Optic Media and with Cataract Simulation. Med Princ Pract. 2015;24(6):501-8.
14. Smedowski A, Liu X, Pietrucha-Dutczak M, Matuszek I, Varjosalo M, Lewin-Kowalik J. Predegenerated Schwann cells–a novel prospect for cell therapy for glaucoma: neuroprotection, neuroregeneration and neuroplasticity. Sci Rep. 2016 Apr 1;6:23187.
15. Trzeciecka A, Paterno JJ, Toropainen E, Koskela A, Podracka L, Korhonen E, Kauppinen A, Kaarniranta K, Smedowski A. Long-term topical application of PF prostaglandin analogues evokes macrophage infiltration in the ocular adnexa. Eur J Pharmacol. 2016 Jun 9;788:12-20.
16. Smedowski A, Tarnawska D, Orski M, Wroblewska-Czajka E, Kaarniranta K, Aragona P, Wylegala E. Cytoarchitecture of epithelial inflammatory infiltration indicates the etiology of infectious keratitis. Acta Ophthalmol. 2017 Jun;95(4):405-413. doi: 10.1111/aos.13363.
17. Smedowski A, Liu X, Podracka L, Akhtar S, Trzeciecka A, Pietrucha-Dutczak M, Lewin-Kowalik J, Urtti A, Ruponen M, Kaarniranta K, Varjosalo M, Amadio M. Increased intraocular pressure alters the cellular distribution of HuR protein in retinal ganglion cells – A possible sign of endogenous neuroprotection failure. Biochim Biophys Acta. 2018 Jan;1864(1):296-306.
18. Pietrucha-Dutczak M, Smedowski A, Liu X, Matuszek I, Varjosalo M, Lewin-Kowalik J. Candidate proteins from predegenerated nerve exert time-specific protection of retinal ganglion cells in glaucoma. Sci Rep. 2017 Nov 6;7(1):14540. doi: 10.1038/s41598-017-14860-5.
19. Smedowski A, Pietrucha-Dutczak M, Maniar R, Ajeleti M, Matuszek I, Lewin-Kowalik J. FluoroGold-labeled organotypic retinal explant culture for neurotoxicity screening studies. Oxid. Med. Cell. Longev. 2018; Vol.2018, ID 2487473, p.1-11.
20. Smedowski A, Tarnawska D, Kaarniranta K, Wylegala E. Longitudinal observation of the retinal nerve fibre layer in glaucoma patients treated with brimonidine combined with timolol or timolol alone. Ophthalmol.J.2017; Vol.2, No.1, p.13-16.
21. Marchesi N, Thongon N, Pascale A, Provenzani A, Koskela A, Korhonen E, Smedowski A, Govoni S, Kauppinen A, Kaarniranta K, Amadio M. Autophagy Stimulus Promotes Early HuR Protein Activation and p62/SQSTM1 Protein Synthesis in ARPE-19 Cells by Triggering Erk1/2, p38MAPK, and JNK Kinase Pathways. Oxid. Med. Cell. Longev. 2018; Vol.2018, ID 4956080, p.1-11.
22. Amadio M, Kaarniranta K, Xu H, Smedowski A, Ferrington DA. Molecular Mechanisms Underlying Age-Related Ocular Diseases. Oxid Med Cell Longev. 2018 May 21;2018:8476164. doi: 10.1155/2018/8476164. eCollection 2018.
23. Felszeghy S, Viiri J, Paterno JJ, Hyttinen JMT, Koskela A, Chen M, Leinonen H, Tanila H, Kivinen N, Koistinen A, Toropainen E, Amadio M, Smedowski A, Reinisalo M, Winiarczyk M, Mackiewicz J, Mutikainen M, Ruotsalainen AK, Kettunen M, Jokivarsi K, Sinha D, Kinnunen K, Petrovski G, Blasiak J, Bjørkøy G, Koskelainen A, Skottman H, Urtti A, Salminen A, Kannan R, Ferrington DA, Xu H, Levonen AL, Tavi P, Kauppinen A, Kaarniranta K. Loss of NRF-2 and PGC-1α genes leads to retinal pigment epithelium damage resembling dry age-related macular degeneration. Redox Biol. 2019 Jan;20:1-12. doi: 10.1016/j.redox.2018.09.011. Epub 2018 Sep 14.
24. Pietrucha-Dutczak M, Amadio M, Govoni S, Lewin-Kowalik J, Smedowski A. The Role of Endogenous Neuroprotective Mechanisms in the Prevention of Retinal Ganglion Cells Degeneration. Front Neurosci. 2018 Nov 15;12:834. doi: 10.3389/fnins.2018.00834. eCollection 2018. Review.
25. Smedowski A, Akhtar S, Liu X, Pietrucha-Dutczak M, Podracka L, Toropainen E, Alkanaan A, Ruponen M, Urtti A, Varjosalo M, Kaarniranta K, Lewin-Kowalik J. Electrical synapses interconnecting axons revealed in the optic nerve head – a novel model of gap junctions’ involvement in optic nerve function. Acta Ophth. 2019 Oct 10. doi: 10.1111/ aos.14272.
Media o mnie
https://www.pto.com.pl/edukacja/doniesienia-z-konferencji-glaucoma-360-w-san-francisco
Towarzystwa naukowe
American Academy of Ophthalmology, European Association for Vision and Eye Research, Federation of European Neuroscience Societies, International Council of Ophthalmology, International Society of Eye Research, Polskie Towarzystwo Badań Układu Nerwowego, Polskie Towarzystwo Okulistyczne.
Adrian Smędowski – ZnanyLekarz.pl